Đằng sau “cái bắt tay” âm thầm giữa Bắc Kinh và Tehran
Iran và Trung Quốc đang âm thầm phác thảo thỏa thuận về thiết lập quan hệ đối tác kinh tế và an ninh sâu rộng, dọn đường cho các kế hoạch đầu tư trị giá nhiều tỉ USD của Bắc Kinh vào nhiều lĩnh vực của Tehran.
Đề xuất dài 18 trang mà tờ The New York Times (Mỹ) có được và đăng tải hôm 11-7 cho thấy Trung Quốc sẽ mở rộng đáng kể sự hiện diện trong lĩnh vực năng lượng, ngân hàng, viễn thông, cảng, đường sắt và hàng chục dự án khác. Đổi lại, Bắc Kinh sẽ nhận được nguồn cung cấp dầu thường xuyên, được giảm giá mạnh từ Tehran trong 25 năm tới, theo một quan chức Iran giấu tên.
Tài liệu cũng mô tả sự tăng cường hợp tác quân sự giữa hai nước, qua đó có thể giúp Trung Quốc có chỗ đứng trong khu vực từng là mối bận tâm chiến lược của Mỹ trong nhiều thập kỷ.
Theo tờ The New York Times, thỏa thuận này nhằm đáp trả nỗ lực cô lập Iran của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Một khi văn kiện có hiệu lực và những nội dung trên không có gì thay đổi, quan hệ Iran – Trung Quốc có thể trở thành điểm nóng mới, đe dọa làm xấu hơn nữa quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh. Ngoài ra, thỏa thuận còn được xem là đòn mạnh giáng vào chính sách cứng rắn của chính quyền ông Trump đối với Iran kể từ khi Washington rút khỏi thỏa thuận hạt nhân ký kết năm 2015.
Video đang HOT
Một cơ sở dầu tại TP Abadan – Iran Ảnh: REUTERS
Các lệnh trừng phạt của Mỹ khiến kinh tế Iran chịu tổn thất, từ đó đẩy Teheran vào vòng tay của Bắc Kinh. Trong khi đó, một thỏa thuận tiềm tàng với Iran cho thấy Trung Quốc cảm thấy họ có thể thách thức Mỹ, đủ mạnh mẽ để chống lại các biện pháp trừng phạt của Washington, như những gì diễn ra trong thương chiến Trung – Mỹ.
“Iran và Trung Quốc đều xem thỏa thuận này là một quan hệ đối tác chiến lược, không chỉ giúp mở rộng lợi ích của họ mà còn nhằm đối đầu với Mỹ” – chuyên gia Ali Gholizadeh, Trường ĐH Khoa học và Công nghệ Trung Quốc, nhận định.
Tuy nhiên, một số ý kiến tại Iran lo ngại chính phủ nước này đang bí mật “bán rẻ” đất nước cho Trung Quốc vào thời điểm kinh tế khó khăn và bị cô lập. Bên cạnh đó, có chuyên gia nhận định cơ hội vẫn còn, dù không nhiều, cho một thỏa thuận mới giữa Tehran và Washington trước thềm cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11.
Trước mắt, một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Washington sẽ tiếp tục mạnh tay với các công ty Trung Quốc bị xem là đang giúp đỡ Iran. Ngoài ra, trong động thái gia tăng hơn nữa sức ép lên Bắc Kinh, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien dự kiến đến Pháp trong ngày 13-7 để thảo luận với các quan chức châu Âu về chính sách liên quan đến Trung Quốc. Theo trang Politico, các cuộc hội đàm sẽ tập trung vào sự cạnh tranh giữa phương Tây và Bắc Kinh trong nhiều lĩnh vực, như mạng di động 5G, chuỗi cung ứng…
Mỹ dọa trừng phạt Trung Quốc nếu tiếp tục mua dầu từ Iran
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cho biết ông cùng các quan chức đang thảo luận với phía Trung Quốc để cắt đứt hẳn nguồn cung dầu mỏ từ Iran và đe dọa sẽ trừng phạt Bắc Kinh và các nước châu Âu nếu họ tiếp tục mua dầu từ Tehran.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin - Ảnh: Internet
"Thông qua những biện pháp cấm vận của Washington, chúng tôi đã cắt đứt trên 95% doanh thu từ dầu mỏ của Tehran. Tuy nhiên, hiện tại, Trung Quốc vẫn là một đối tác quan trọng của Iran với sản lượng dầu chiếm một phần đáng kể trong xuất khẩu dầu còn lại của Iran", ông Mnuchin trả lời phỏng vấn trên đài Fox News.
Bộ trưởng Mnuchin tiết lộ ông đã bàn bạc về vấn đề trên cùng với các quan chức của Bắc Kinh thông qua các cuộc gặp giữa phái đoàn Trung Quốc và các quan chức thương mại và Bộ Ngoại giao Mỹ. "Họ đã cấm toàn bộ công ty nhà nước mua dầu và chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ để đảm bảo họ đã ngừng tất cả hoạt động mua dầu bổ sung", ông Mnuchin nói thêm.
Người đứng đầu Bộ Thương mại Mỹ cho biết mục tiêu của chính quyền Tổng thống Trump là cắt giảm nguồn thu từ dầu mỏ từ Iran, đồng thời nhấn mạnh rằng Trung Quốc và thậm chí các nước châu Âu có thể phải đối mặt với các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với dầu của nước Cộng hòa hồi giáo này.
"Trung Quốc sẽ chịu các lệnh trừng phạt giống như mọi nước khác. Chúng tôi đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với một số hãng vận tải Trung Quốc tham gia vận chuyển dầu cho Iran, và Washington sẽ tiếp tục theo đuổi các hoạt động trừng phạt Trung Quốc và bất kỳ ai khác trên thế giới tiếp tục làm ăn với Iran".
Hoàng Vũ (theo Fox News)
Theo motthegioi.vn
Trung Quốc và Ấn Độ ‘vật lộn” trong thế giằng co giữa Mỹ và Iran Khi xem xét sự năng động trong mối quan hệ của Tehran với Bắc Kinh và New Delhi, có thể thấy rõ những cách hợp tác khác nhau trong bối cảnh phải đối mặt với các chính sách chống Iran của Mỹ. Cả Trung Quốc và Ấn Độ từ lâu đã có tiềm năng trở thành những đối tác chiến lược của Iran....
