Người trẻ ‘biến hình’ cho những dòng kênh đen
Đắm mình vào những dòng nước đen kịt, đầy rác rưởi hôi thối ở TPHCM, những bạn trẻ trong nhóm Sài Gòn Xanh đã chung tay ‘ biến hình’ những kênh rạch trở nên sạch sẽ. Dù có những điểm nhóm đến dọn rác cả chục lần, ít ngày sau lại trong tình trạng ô nhiễm, nhưng nhóm vẫn không bỏ cuộc.
‘Biến hình’ cho kênh bẩn
Theo chân Sài Gòn Xanh trở lại con kênh nằm gần Trường Tiểu học Bình Quới 1, TP Thủ Đức, đây cũng là điểm nhóm đã đặt phao chắn rác đầu tiên. Hơn 40 tình nguyện đã ngụp lặn trong rác tới 2 tiếng đồng hồ để “biến hình” cho kênh rạch này trở nên sạch sẽ hơn.
Nhóm Sài Gòn Xanh dọn rác tại con kênh gần Trường Tiểu học Bình Quới 1, TP Thủ Đức hôm 5-5-2024. Ảnh: Ngọc Khuyến
Con kênh vừa kể trên là một trong số hơn 150 kênh rạch tại TPHCM và các tỉnh như Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu, T.iền Giang đã có dấu chân của Sài Gòn Xanh. Kể từ ngày bắt đầu dọn rác lần đầu tiên vào tháng 1-2023, sau hơn 1 năm thành lập nhóm đã thu gom hơn 2.000 tấn rác, trả lại dòng nước sự sạch sẽ và tạo ra một làn sóng hưởng ứng làm sạch môi trường trong cộng đồng, nhất là địa phương nơi nhóm dọn rác.
Khởi nguồn cho hoạt động ý nghĩa này là từ tinh thần yêu môi trường, đồng thời lấy cảm hứng từ những video dọn dẹp rác thải tại các con kênh đen quanh khu dân cư của nhóm Padawara của Indonesia, anh Nguyễn Lương Ngọc (29 t.uổi) cùng anh Hồ Văn Vỹ (25 t.uổi) đã sáng lập ra nhóm Sài Gòn Xanh.
Anh Hồ Văn Vỹ (trái) và anh Nguyễn Lương Ngọc đã cùng sáng lập ra nhóm Sài Gòn Xanh. Ảnh: Ngọc Khuyến
“Chúng tôi bắt đầu từ 2 người, sau hơn 1 năm nhận được sự ủng hộ của hơn 1.400 tình nguyện viên, tôi thấy vui khi việc mình làm đã có ý nghĩa khi lan tỏa được cảm hứng bảo vệ môi trường, nhất là đối với người trẻ”, anh Nguyễn Lương Ngọc, người sáng lập nhóm Sài Gòn Xanh, cho hay.
Giờ đây, cứ vào ngày cuối tuần, rất nhiều người đã dành thời gian để đăng ký đi dọn dẹp rác cùng nhóm. Tham gia công việc này, đa số là người trẻ, chiếm khoảng 70%, số còn lại là các cô chú, những anh chị lao động phổ thông, một số ít còn có những người nước ngoài.
Anh Javier (37 t.uổi đến từ Singapore) cho biết: “Tôi ở Việt Nam 6 năm rồi, tôi cũng không nhớ rõ đây là lần thứ mấy tôi đi dọn rác, nhưng công việc này khiến tôi rất hài lòng vì mình có thể đóng góp một chút gì đó vào sự thay đổi của thành phố nơi mình sống”.
Anh Javier (37 t.uổi, đến từ Singapore) đang tham gia dọn rác được chụp vào ngày 5-5-2024. Ảnh: Ngọc Khuyến
Thời gian đầu khi mới bắt đầu công việc, các thành viên trong nhóm gặp không ít ảnh hưởng đến sức khỏe, bởi môi trường hôi thối, nhiều vi khuẩn độc hại. Trong quá trình thu gom rác, nhóm cũng gặp nhiều nguy hiểm vì không biết dưới dòng nước kia ẩn chứa điều gì, rất nhiều lần đi dọn họ gặp phải mảnh sành, kim tiêm, hóa chất dễ gây bỏng da, dị ứng da, hô hấp… Sau thời gian, các trang bị, bảo hộ được đầy đủ hơn, nhóm luôn có đội y tế đi kèm, đội hậu cần phục vụ nước, quạt cho tình nguyện viên.
Video đang HOT
Dòng kênh nằm gần Trường Tiểu học Bình Quới 1, TP Thủ Đức ngập ngụa rác. Ảnh: Ngọc Khuyến
Trong quá trình thu gom rác, nhóm cũng gặp nhiều nguy hiểm vì không biết dưới dòng nước kia ẩn chứa điều gì: Ảnh: Ngọc Khuyến
“Bây giờ rất nhiều người đăng ký tham gia dọn dẹp rác, họ không sợ mùi hôi thối, không sợ nguy hiểm dưới dòng kênh đen ngòm, có khi lượng người đăng ký vượt qua cả số lượng cần, đó cũng là một tín hiệu đáng mừng. Dù vậy, chúng tôi chỉ sắp xếp số lượng vừa đủ cho điểm dọn rác cần và mỗi thành viên làm với tinh thần hết mình, chuyên nghiệp, mình làm thật và thay đổi thật, chứ không phải làm màu trên mạng xã hội”, anh Ngọc, nói.
Một bạn trẻ cười vui khi dọn rác. Ảnh: Ngọc Khuyến
Chúng mình sắp đi xuyên Việt
Tại Việt Nam có rất nhiều hoạt động cũng như các tổ chức được thành lập với mục đích bảo vệ môi trường, nhưng không ít trường hợp diễn ra theo kiểu phong trào. Do vậy, người dân chưa kịp hình thành một lối phong cách sống không xả rác thì các hoạt động này đã biến mất.
Những ngày đầu khi xuất hiện trên mạng xã hội, nhóm Sài Gòn Xanh cũng nhận được sự hô hào, tán dương vì hành động tốt, nhưng, một số thì cho rằng “ăn cơm nhà lo chuyện người ta” hay “dọn dẹp làm gì, vài bữa cũng y như vậy”, thậm chí cho rằng “làm màu, đ.ánh bóng”…
Các thành viên nhóm Sài Gòn xanh tham gia dọn rác. Ảnh Ngọc Khuyến
“Để thay đổi suy nghĩ của một người không thể trong thời gian ngắn, cách dễ dàng hơn, nhóm mình chọn bắt đầu từ những người trẻ và làm nhiều cách khác nhau. Như từ chính các tình nguyện viên, họ đi dọn rác, thấy nguy hiểm, khổ cực nhưng các thành viên luôn thấy vui khi giúp cho môi trường, rồi ít nhiều họ về nhà chia sẻ với gia đình, người thân, bạn bè, dần dà sẽ thay đổi ý thức cho nhiều người hơn”, anh Ngọc, cho biết.
Sau hơn 1 năm thành lập nhóm đã thu gom hơn 2.000 tấn rác. Ảnh: Ngọc Khuyến
Rác sau khi thu gom sẽ được tập kết và thuê xe vận chuyển đến bãi xử lý. Ảnh Ngọc Khuyến
Không chỉ vậy nhóm đã và đang đầu tư trong việc truyền thông trên mạng xã hội, nhằm lan tỏa ý thức trong cộng đồng. Mỗi đợt đi dọn rác ở điểm nào đó, nhóm sẽ bố trí đội quay phim, chụp ảnh để ghi lại những khoảnh khắc và chia sẻ trên các kênh truyền thông xã hội như Facebook với 188 ngàn người theo dõi, Tiktok với 2,9 triệu lượt theo dõi, Youtube với 88,9 ngàn người đăng ký…
Nhóm Sài Gòn Xanh đang phát trực tiếp buổi dọn rác tại các kênh trên mạng xã hội. Ảnh: Ngọc Khuyến
Từ khi các hội nhóm bảo vệ môi trường xuất hiện và duy trì tần suất hoạt động thì nhiều người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội, những ca sĩ, diễn viên, hoa hậu cũng cùng nhau chung sức lan tỏa thông điệp này.
Thời gian đầu, sau khi dọn sạch kênh thì 1-2 tháng sau quay lại rác thải vẫn còn như con kênh ở gần Trường Tiểu học Bình Quới, nhưng nhóm vẫn không bỏ cuộc, nhóm tiếp tục công việc đến dọn dẹp, “dọn đến khi nào sạch thì thôi!”, Trưởng nhóm Sài Gòn Xanh nói với giọng chắc nịch.
Bạn Tuyết Nhi (20 t.uổi) tâm sự: “Mình tham gia dọn rác từ hồi năm ngoái, cũng không biết đã tham gia bao nhiêu lần. Ban đầu không quen, mùi hôi thối kinh lắm, nhưng giờ đi nhiều đã quen, dọn xong thấy thành quả là dòng kênh sạch sẽ, mình thấy vui lắm, dù ngâm mình dưới nước, phơi nắng vài tiếng cũng thấy xứng đáng”.
Bạn Tuyết Nhi (20 t.uổi) tham gia dọn rác cùng Sài Gòn Xanh từ hồi tháng 1-2023. Ảnh: Ngọc Khuyến
Với nhiệt huyết và tinh thần bảo vệ môi trường, hơn một năm ròng rã, dấu chân của Sài Gòn Xanh đã in dấu khắp nơi: chân cầu Suối Nhum, rạch Hiệp Bình Chánh (TP Thủ Đức); rạch Lăng, rạch Xuyên Tâm, Đinh Bộ Lĩnh, Cầu Sơn (quận Bình Thạnh); kênh Hy Vọng, Tân Trụ, Đồ Sơn (quận Tân Bình), kênh Hàng Bàng (quận 5), kênh Thạnh Lộc 31 (quận 12)…
Trò chuyện thêm với Trưởng nhóm Sài Gòn Xanh, anh cũng “khoe” nhóm có thêm một điều mới đó là cho ra mắt app (ứng dụng) Sài Gòn Xanh. “Sau thời gian ấp ủ, app Sài Gòn Xanh đã ra mắt hồi tháng 4. App ra đời nhằm mục đích quản lý nhân sự thuận tiện hơn, đồng thời giúp các bạn tình nguyện viên dễ dàng theo dõi và có thể đăng ký dọn rác trực tiếp ở đây, với mỗi hoạt động sẽ được tích điểm. Không chỉ vậy, app cũng sẽ có các hoạt động như thu gom rác, pin để tích điểm, khi người dùng tích đủ số điểm sẽ được đổi những phần quà. Việc làm này mang ý nghĩa để mọi người thấy rằng rác cũng có giá trị”.
Ứng dụng Sài Gòn Xanh trên điện thoại.
Sắp tới, nhóm cũng đang lên kế hoạch cho những chuyến đi mới. Cuối tháng 5 này, nhóm sẽ đến núi Chứa Chan (Đồng Nai) để nhặt rác và trồng cây ở đây. Anh Ngọc nói: “Nhiều người đi du lịch, leo núi, dã ngoại, tắm biển thường mang theo chai nhựa, túi ni lông… nhưng lúc về thì vứt lại, khiến những điểm du lịch trở nên xấu đi. Chúng mình muốn tuyên truyền thông điệp bảo vệ môi trường đến với những nơi khác không riêng gì ở TPHCM, sau chuyến đi này, nhóm sẽ có những tỉnh thành khác, sẽ đi xuyên Việt”.
Dòng kênh sau khi được nhóm Sài Gòn Xanh dọn dẹp trở nên sạch sẽ. Ảnh Ngọc Khuyến
Dòng kênh nằm gần Trường Tiểu học Bình Quới 1, TP Thủ Đức sau khi dọn rác. Ảnh: Ngọc Khuyến
Những người tình nguyện dọn rác dưới dòng kênh ô nhiễm
Ngày 12/10, chúng tôi có hành trình cùng nhóm tình nguyện Sài Gòn Xanh đi dọn rác thải tại một con kênh quanh năm ô nhiễm ở ấp 4, xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè, TP Hồ Chí Minh.
8h sáng, gần hai chục thành viên và cộng tác viên gồm sinh viên một số trường đại học, cả người nổi tiếng từng đoạt giải hoa hậu quốc tế quí bà đã đeo khẩu trang, mặc đồ bảo hộ bằng cao su, đeo găng tay y tế và găng tay chống vật sắc nhọn cắt đứt, sẵn sàng lao xuống dòng kênh ô nhiễm đang bốc mùi hôi thối.
Rác thải được dồn vào một góc trước khi vớt lên bờ.
Trưởng nhóm Nguyễn Lương Ngọc phát động, tất cả ùa xuống dòng kênh. Lớp cỏ cao cả mét được cắt sạch. Những miếng vỡ của bàn ghế cũ, túi nilon, quần áo cũ, vỏ hộp đựng thức ăn, vải bạt, sắt phế liệu, mảnh kính vỡ, kim tiêm, xác động vật từ từ nổi lên giữa làn nước đen kịt, đặc quánh kéo theo mùi hôi thối nồng nặc khó tả.
Nhưng quyết tâm làm cho thành phố sạch, đẹp, các thành viên cứ thoăn thoắt dùng tay vớt từng miếng gỗ mục, sắt phế liệu gỉ sét, mảnh gốm vỡ, lùa rác trôi nổi vào rổ đưa lên bờ. Sau 4 giờ, hàng tấn rác thải sinh hoạt các loại, rác thải rắn, rác thải nguy hiểm được dọn sạch, trả lại dòng nước chảy vốn có của con kênh.
Nguyễn Lương Ngọc quê ở Gia Lai, xuống TP Hồ Chí Minh lập nghiệp. Sau những ngày tháng "đánh bóng mặt đường" làm đủ các nghề để kiếm sống, anh nhận thấy nhiều người dân vẫn có thói quen vứt rác mọi lúc, mọi nơi mà không cần quan tâm đến xung quanh. Trong những con hẻm vắng, ngoài vùng ven, rác không được đóng gói vào túi cẩn thận mà vứt bừa bãi cả trên mặt đường lẫn cống thoát nước... Những con kênh, con rạch, rác các loại cùng với xác động vật c.hết lưu cữu nhiều ngày tháng không những ngăn cản dòng chảy mà còn p.hân h.ủy, bốc mùi hôi thối khó chịu suốt ngày đêm.
Ngọc suy nghĩ nhiều đêm. Xuất phát điểm là công nhân lao động nên anh đã chọn cho mình cách vừa trực tiếp đi thu dọn rác vừa tìm cách tuyên truyền ý thức giữ gìn vệ sinh đến đông đảo người dân. Tháng 12/2022, Ngọc cùng người bạn thân là Hồ Văn Vĩ lập nhóm tình nguyện lấy tên là Sài Gòn Xanh với hy vọng sẽ lan tỏa ý thức bảo vệ môi trường đến nhiều người dân để TP Hồ Chí Minh xứng đáng với thương hiệu xanh - sạch - đẹp.
Mặc dù là nhóm nhưng những ngày đầu chỉ có Ngọc và Vĩ. Mỗi tuần hai bạn trẻ này dành 3 - 4 ngày đi dọn rác ở các cống nghẹt, các kênh rạch ở khu vực quận 12, huyện Hóc Môn, Bình Chánh, Nhà Bè, Bình Tân, Tân Phú, Gò Vấp...
Thiếu kinh phí, cả hai chỉ sắm được vài bộ quần áo bảo hộ cùng găng tay cao su mỏng manh nên khi chui xuống cống, rãnh hoặc lội xuống dòng kênh vớt rác thường bị cây sắt nhọn, mảnh thủy tinh, kim tiêm đ.âm vào cơ thể, hóa chất ngấm vào da gây n.hiễm t.rùng phải đến bệnh viện điều trị. Nhưng cả hai không bỏ cuộc. Lâu dần, khi đăng những hoạt động của nhóm lên trang cá nhân, nhận thấy việc làm này mang lại ý nghĩa cao đẹp, rất nhiều bạn là sinh viên, những thanh niên có tinh thần tình nguyện và cả những người nổi tiếng xin gia nhập nhóm.
Hiện có trên 500 tình nguyện viên thường trực. Ngoài ra còn có những mạnh thường quân tìm đến hỗ trợ về kinh phí. Tuy không nhiều nhưng cũng giúp các thành viên trong nhóm trang bị được những bộ quần áo bảo hộ tốt hơn, mua được bao tay chống cắt, ủng cao su dầy... và đặc biệt là tất cả thành viên đều được tiêm ngừa uốn ván, ngừa sốt xuất huyết, ngừa cảm...
Sau 10 tháng hoạt động, nhóm Sài Gòn Xanh đã thực hiện dọn rác ở trên 100 khu vực kênh, rạch với khối lượng rác thải các loại lên đến trên 1.500 tấn, giao lại cho các địa phương vận chuyển đến điểm xử lý. Ngoài TP Hồ Chí Minh, nhóm cũng đã đến các tỉnh T.iền Giang, Bình Dương vớt rác với mong muốn góp phần nâng cao ý thức của người dân vùng nông thôn; dọn rác ở các bãi biển thuộc tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu nhằm đ.ánh thức ý thức giữ gìn vệ sinh của du khách.
Với tác động từ nhóm Sài Gòn Xanh, đến nay thanh niên, sinh viên ở một số tỉnh, thành như Đồng Nai, Bình Dương, Long An, T.iền Giang... cũng đã lập ra những nhóm tình nguyện để chung tay làm sạch môi trường.
Cùng tham gia vớt rác tình nguyện trong đợt này còn có kiến trúc sư Nguyễn Thị Diệu Vân, hoa hậu quí bà quốc tế năm 2023. Chị Vân bảo: "Cách đây hơn hai tháng, sau khi xem clip tình nguyện dọn rác làm sạch môi trường của nhóm Sài Gòn Xanh, em nhận thấy việc làm này thật ý nghĩa nên đã liên hệ với trưởng nhóm xin tham gia. Lúc đầu, các bạn có hơi ngại nhưng sau thì các bạn chào đón nồng nhiệt. Có lần em đang lội dưới kênh ở huyện Bình Chánh để dọn vớt rác mà người dân đứng trên bờ ném thẳng bọc rác nhà họ thải ra vào vùng nước ngay trước mặt... Rất mong mọi người hãy nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh chung...".
Ông Lê Minh Thuận, Phó chủ tịch UBND xã Nhơn Đức cho biết, trước khi thực hiện việc dọn vớt rác, các em có đến trụ sở liên hệ. Nhận thấy đây là việc làm mang tính nhân văn, mang lại sự trong sạch cho môi trường, hơn nữa cũng góp phần cùng các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương làm tốt công tác tuyên truyền về vệ sinh thôn xóm, giữ gìn môi trường trong sạch nên UBND đã đồng ý hỗ trợ, tạo điều kiện để các em thực hiện tốt việc làm đầy ý nghĩa của mình.
Hy vọng ngày càng có nhiều nhóm tình nguyện như các em để lan tỏa sâu rộng hơn nữa, giúp người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, tránh gây ô nhiễm làm ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.
Đức Cương
Giới trẻ đi xuyên Việt, ăn mì tôm để xem BlackPink biểu diễn Bạn Nguyễn Minh Đức (đến từ Vũng Tàu) nói vui: 'Em ăn mì tôm và đi xuyên Việt để có t.iền mua vé... Ngày mai em sẽ cùng nhóm bạn của mình tụ hội để xem BlackPink biểu diễn'. Ngày 28-7, ghi nhận tại khu vực sân vận động Quốc gia Mỹ Đình, Hà Nội, rất đông các bạn trẻ từ TP. Hồ...