Triển vọng tái đắc cử của ông Trump đang nằm trong tay Tòa án Tối cao?
Một phiên tòa nhanh chóng – và một bản kết tội – sẽ thay đổi cuộc đua tới Nhà Trắng 2024. Lúc này, Tòa án Tối cao Mỹ đang được yêu cầu ngăn chặn mọi sự chậm trễ.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump và Công tố viên đặc biệt Jack Smith hiện đang đối đầu trước Tòa án Tối cao, trong một cuộc chiến thủ tục pháp lý có thể gây ra những hậu quả chính trị to lớn. Ảnh: Reuters
Một trong những câu hỏi quan trọng nhất của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 hiện đã được chuyển lên Tòa án Tối cao. Đó là câu hỏi về việc liệu cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump có bị đưa ra xét xử trước khi cử tri Mỹ bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Tổng thống vào tháng 11/2024 hay không.
Trong bước đi mới nhất của cuộc cạnh tranh “mèo vờn chuột” ngày càng leo thang giữa ông Trump và các công tố viên, Công tố viên đặc biệt Jack Smith ngày 13/12 đã nộp đơn kêu gọi Tòa án Tối cao can thiệp trước, nhanh chóng xem xét lại tuyên bố về quyền miễn trừ của cựu Tổng thống Donald Trump liên quan đến các cáo buộc ông âm mưu lật ngược kết quả cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 thông qua vụ bạo loạn ngày 6/1/2021.
Ông Smith cho rằng, nếu không có hành động ngay lập tức, tranh chấp có thể kéo dài sang nhiệm kỳ tiếp theo của Tòa án Tối cao và vẫn chưa được giải quyết trước cuộc bầu cử 2024.
Bộ Tư pháp Mỹ từ lâu đã có chính sách nội bộ là không truy tố một Tổng thống đương nhiệm. Yêu cầu của công tố viên Smith là lần đầu tiên Tòa án tối cao được yêu cầu ra phán quyết về việc liệu các cựu Tổng thống có được quyền miễn trừ này hay không?
Yêu cầu của Công tố viên đặc biệt Smith liên quan đến vụ án đầu tiên chống ông Trump, dự kiến xét xử vào năm 2024, với một bản cáo trạng gồm bốn tội danh liên quan đến hành vi của ông trước vụ bạo loạn ngày 6/1/2021 tại Điện Capitol, trụ sở Quốc hội Mỹ.
Vào cuối ngày 13/12, Tòa án Tối cao Mỹ tuyên bố đã đồng ý xúc tiến việc xem xét yêu cầu của ông Smith. Toà yêu cầu các luật sư của ông Trump phải trả lời trước ngày 20/12.
Nhưng điều chưa được nêu trong hồ sơ của công tố viên Smith là: Ông Trump đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò bầu cử năm 2024 và nếu có một vụ kiện nào đó có khả năng làm hỏng chiến dịch tranh cử của ông thì đó chính là vụ kiện liên quan đến cuộc bạo loạn Điện Capitol.
Ba cuộc chiến pháp lý khác nhằm vào ông Trump bao gồm một vụ kiện cấp bang ít nghiêm trọng hơn, hoặc nhiều khả năng sẽ bị trì hoãn cho đến sau cuộc bầu cử tháng 11/2024.
Trong khi đó, vụ kiện liên quan đến cuộc bạo loạn 6/1/2021 dự kiến sẽ diễn ra sớm trong lịch bầu cử – vào ngày 4/3/2024, tức là trước khi đảng Cộng hòa hoàn tất việc đề cử ứng cử viên của họ và trước cuộc tổng tuyển cử.
Video đang HOT
Ông Trump tuyên bố rằng ông được hưởng quyền miễn truy tố đối với các sự kiện xảy ra khi ông còn là tổng thống. Nhưng một tòa án hình sự đã từng ra phán quyết rằng không phải như vậy: “Việc phục vụ 4 năm của ông Trump với tư cách là Tổng tư lệnh đã không ban cho ông ấy quyền thiêng liêng của các vị vua là trốn tránh… trách nhiệm hình sự”, Thẩm phán Tanya Chutkan của Tòa án quận D.C. ra phán quyết hôm 1/12.
Sau đó vào tuần trước, các luật sư của ông Trump đưa ra thông báo rằng ông sẽ kháng cáo. Họ cũng lập luận rằng điều này sẽ tự động đình chỉ quy trình đối với vụ án dự kiến được đưa ra xét xử vào ngày 4/3: “Việc tạm dừng tất cả các thủ tục tố tụng tiếp theo là bắt buộc và tự động”, hồ sơ ngày 7/12 của nhóm luật sư của ông Trump cho biết.
Trong bối cảnh đó, lúc này công tố viên Smith đã phải cố gắng tăng tốc quá trình – bỏ qua Tòa phúc thẩm và đi thẳng lên Tòa án tối cao Mỹ. Hồ sơ được ông nộp lên Toà hôm 13/12 cho biết: “Điều quan trọng nhất đối với công chúng” là vấn đề phải được giải quyết “nhanh chóng nhất có thể” để có được một phiên tòa công bằng và nhanh chóng.
Từ nhiều tháng trước, các chuyên gia pháp lý đã dự đoán rằng vụ việc này sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao, và dự đoán đó hiện đang trở thành hiện thực.
Gần đây hơn, hai nhà phân tích pháp lý đã dự đoán trong một bài đăng đồng tác giả ngày 4/12 rằng trận chiến lớn nhất trong vụ án này sẽ liên quan đến tốc độ của quá trình kháng cáo.
Họ nói rằng nhìn bề ngoài thì mọi việc có vẻ tồi tệ đối với ông Trump. Trong một bài đăng trên blog Lawfare, các nhà phân tích Quinta Jurecic và Benjamin Wittes không chỉ chỉ ra phán quyết của Thẩm phán Chutkan mà còn xác định một phán quyết liên quan trong một vụ án dân sự, trong đó Tòa phúc thẩm Mỹ đứng về phía chống lại ông Trump. Tòa phúc thẩm đã bác bỏ tuyên bố mở rộng của ông Trump về quyền miễn trừ truy tố của tổng thống, kết luận rằng quyền miễn trừ này không bao gồm các hoạt động liên quan đến bầu cử.
Phán quyết này được nhất trí đưa ra bởi ba thẩm phán do ba tổng thống khác nhau bổ nhiệm, trong đó có một thẩm phán do chính ông Trump bổ nhiệm.
Một phụ nữ vui mừng nhảy múa vào tháng 8/2023 trước tòa án ở Washington, D.C., để ăn mừng một trong những cáo trạng hình sự chống lại ông Trump. Ảnh: Reuters
Các nhà phân tích pháp lý cho biết Tòa án Tối cao Mỹ có xu hướng tôn trọng các quyết định nhất trí như vậy của tòa phúc thẩm ở D.C. Họ viết: “Triển vọng vốn đã ảm đạm về việc ông Trump trốn tránh một phiên tòa liên bang vào đầu năm mới trở nên ảm đạm hơn một chút”.
Quay trở lại với lý do những phiên toà nhằm vào ông Trump đang gây chú ý trên khắp thế giới: Khả năng chúng có thể ảnh hưởng đến cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.
Ông Trump đang công bố những con số khảo sát tốt hơn bất kỳ thời điểm nào trong sự nghiệp của mình: ông dẫn đầu trong phần lớn các cuộc thăm dò tổng tuyển cử trước Tổng thống đương nhiệm Joe Biden, bao gồm những khoảng cách lớn trong các cuộc thăm dò gần đây ở các bang dao động.
Bất chấp các rắc rối pháp lý, ông Trump vẫn được tự do tranh cử tổng thống. Trên thực tế, Hiến pháp Mỹ thậm chí còn cho phép một người nào đó tranh cử tổng thống từ phòng giam sau khi bị cáo buộc tội. Cựu Tổng thống Trump cũng đã nói rằng nếu tái đắc cử, ông sẽ có quyền tự ân xá và hủy bỏ mọi cuộc điều tra.
Tuy nhiên, một phán quyết có tội lại có thể thiết lập lại phép toán bầu cử.
Nhiều cuộc khảo sát trong nhiều tháng qua cho thấy một lượng lớn cử tri sẽ phản đối Trump nếu ông bị kết án hoặc bị tống vào tù trước ngày bầu cử.
Hiện tại, Tòa án Tối cao Mỹ đang được yêu cầu đảm bảo xét xử kịp thời vụ án này.
Tranh cãi về việc truyền hình trực tiếp phiên tòa hình sự đầu tiên chống ông Trump
Các phương tiện truyền thông đã yêu cầu truyền hình trực tiếp các phiên điều trần với cựu Tổng thống Trump, một sáng kiến được chính ông Trump ủng hộ.
Nhưng công tố viên phản đối động thái này, cho rằng nó sẽ tạo ra một bầu 'không khí lễ hội'.
Cựu Tổng thống Mỹ muốn xuất hiện công khai trước tòa cũng như làm chứng trên bục nhân chứng. Các luật sư của ông đã ủng hộ yêu cầu của một số cơ quan truyền thông rằng phiên tòa hình sự đầu tiên chống lại cựu tổng thống Mỹ, dự kiến diễn ra vào ngày 4/3/2024, phải được truyền hình trực tiếp. Tuy nhiên, bên công tố phản đối động thái này, cho rằng ông Trump muốn "biến phiên tòa thành một rạp xiếc".
Thẩm phán liên bang Tanya Chutkan sẽ phải ra phán quyết về việc có cho phép các phiên điều trần được truyền hình hay không. Và những gì bà quyết định sẽ có tác động lớn không chỉ đến phiên tòa mà còn đến nền chính trị Mỹ, vì các phiên điều trần sẽ được tổ chức vào giữa cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa và chỉ vài tháng trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2024.
Các phiên điều trần tại tòa án liên bang ở Washington, D.C. thường được mở cửa cho công chúng. Với những vụ án gây chú ý nhất, mọi người phải xếp hàng chờ để đảm bảo có được một chỗ trước khi phòng xử chật kín, chẳng hạn như các phiên điều trần trong năm nay của phiên tòa xét xử cáo buộc độc quyền chống Google. Có khi cơ quan xét xử phải bố trí một phòng bổ sung để theo dõi phiên toà qua truyền hình mạng kín. Người tham dự không được phép sử dụng máy quay phim, chụp ảnh, máy ghi âm hoặc các thiết bị điện tử khác. Điện thoại di động phải tắt.
Câu hỏi đặt ra là liệu những quy tắc này, vốn được áp dụng chung trong cả phiên tòa dân sự và hình sự, có nên được duy trì trong một vụ án quan trọng như vụ của cựu Tổng thống Trump hay không. Và có rất nhiều lý lẽ ủng hộ cũng như phản đối.
Yêu cầu của giới truyền thông
Ông Trump đang phải đối mặt với bốn phiên tòa hình sự, nhưng người ta chỉ chắc chắn rằng vụ án ở bang Georgia - với cáo buộc lật đổ kết quả bầu cử - sẽ được truyền hình trực tiếp, vì điều này đã được nêu rõ trong các quy định của bang. Vẫn còn phải chờ xem điều gì sẽ xảy ra với các phiên toà còn lại.
Một nhóm các cơ quan truyền thông lớn, bao gồm các kênh truyền hình, hãng thông tấn và báo chí, đã gửi yêu cầu tới Thẩm phán Chutkan vào tháng trước, hỏi liệu họ có thể tiếp cận tòa án bằng camera và phát sóng phiên tòa xét xử cáo buộc ông Trump can thiệp bầu cử liên bang ở Washington hay không. Đây cũng là phiên toà hình sự đầu tiên mà cựu Tổng thống đối mặt. Khi nỗ lực đó bất thành, giới truyền thông đã yêu cầu thẩm phán cho phát sóng trực tiếp phiên tòa đó trên YouTube hoặc phát vào cuối phiên xét xử mỗi ngày.
Các cơ quan truyền thông lập luận rằng: "Kể từ khi lập quốc, chưa bao giờ xảy ra vụ án hình sự nào trong đó việc đảm bảo niềm tin của công chúng sẽ quan trọng với nước Mỹ hơn vụ kiện Donald J. Trump".
Theo họ, "việc truy tố một cựu tổng thống, hiện là ứng cử viên tổng thống, với cáo buộc phá hoại quá trình bầu cử, tạo ra những tình huống mạnh mẽ nhất có thể xảy ra để công chúng tiếp tục giám sát hệ thống tư pháp. Sự giám sát đó, bắt nguồn từ t.iền lệ của Tu chính án thứ nhất và chính sách tư pháp đúng đắn trong nhiều thập kỷ, sẽ là ảo tưởng về mặt chức năng nếu không có quyền truy cập nghe nhìn vào các thủ tục tố tụng này. Thông qua luật sư, ông Trump đã nhiều lần nói về tầm quan trọng của camera trong phòng xử án trong vụ án này. Vì lợi ích của ông cũng như của tòa án và công chúng, việc đưa tin nghe nhìn theo thời gian thực sẽ là một bước quan trọng trong việc ngăn chặn các thuyết âm mưu sai trái trong dư luận, bất kể kết quả của phiên tòa ra sao".
Yêu cầu trên hiện đang được xem xét trong một vụ án dân sự song song với vụ án chính.
Biến cử tri thành bồi thẩm đoàn?
Các luật sư của ông Trump ban đầu tỏ ra do dự. Ý tưởng cho thấy một ứng cử viên tổng thống ngồi trước tòa vì bị cáo buộc phạm nhiều tội ác dường như không phải là một cách hay để gây ảnh hưởng tích cực đến các cử tri tiềm năng.
Tuy nhiên, ông Trump đã chấp nhận tư cách bị cáo của mình và sử dụng nó để thể hiện mình là nạn nhân của cuộc đàn áp chính trị. Bằng cách này, ông đã tận dụng chính những rắc rối pháp lý của mình để gây quỹ và tăng vị trí dẫn đầu trước các ứng cử viên tổng thống khác của Đảng Cộng hòa. Và ông Trump sẵn sàng chơi ván bài thử nghiệm cho chiến dịch tranh cử tổng thống của mình. Ông được cho là đang muốn biến mọi cử tri Mỹ thành bồi thẩm đoàn, người quyết định số phận của ông tại thùng phiếu.
Vì lý do này, ông Trump đã nhanh chóng ủng hộ ý tưởng phát sóng truyền hình phiên tòa.
"Lần đầu tiên trong lịch sử Mỹ, một chính quyền đương nhiệm đã buộc tội đối thủ bầu cử chính, dẫn đầu của mình về một tội hình sự. Nhận thức được rằng các cáo buộc của mình là vô căn cứ, cơ quan công tố đã tìm cách tiến hành một cách bí mật, buộc quốc gia và thế giới phải dựa vào các cáo buộc cũ, thiên vị đến từ chính quyền Biden và các đồng minh truyền thông của họ. Kết quả là, công dân của đất nước vĩ đại chúng ta không thể tự mình xem xét những sự thật của vụ án này cho thấy điều gì và cựu Tổng thống Trump đang bị đối thủ chính trị của mình đối xử bất công như thế nào", bản kiến nghị do luật sư của ông Trump là John Lauro viết.
Theo luật sư Lauro, "Tổng thống Trump hoàn toàn đồng ý, và trên thực tế yêu cầu rằng các thủ tục tố tụng này phải được truyền hình đầy đủ để công chúng Mỹ có thể tận mắt chứng kiến rằng vụ án này, giống như những vụ khác, chẳng qua là một trò chơi vi hiến, không bao giờ nên được phép xảy ra một lần nữa".
Tất nhiên, không ai nghi ngờ việc ông Trump đứng trước toà sẽ tạo nên một cảnh tượng hấp dẫn trên truyền hình. Việc bên công tố phản đối truyền hình trực tiếp phiên tòa rõ ràng ít được ủng hộ hơn.
Đầu tuần trước, cơ quan công tố đã phản hồi lại đề nghị của luật sư Lauro. Trong một tài liệu dài bốn trang, họ bắt đầu bằng việc chỉ ra rằng ông ta "không trích dẫn một quy tắc hoặc trường hợp nào để hỗ trợ cho quan điểm của mình, bởi vì không có" và khẳng định, "Tòa án nên bác bỏ nỗ lực đ.ánh lạc hướng này".
Văn phòng công tố có vẻ mệt mỏi với chiến lược pháp lý của ông Trump. "Ông ấy có thể chọn soạn thảo hồ sơ tòa án với mục tiêu thu thập tin tức của giới truyền thông hơn là sự giúp đỡ hợp pháp từ tòa án, như ông dường như đã làm trong vụ này và nhiều vụ khác. Nhưng cả ông và bất kỳ bị cáo hình sự nào khác đều không được tự do bẻ cong hoặc vi phạm các quy tắc chỉ để đạt được mục tiêu 'trình bày quan điểm của mình trong vụ án này với công chúng Mỹ'", phản hồi của cơ quan công tố nêu rõ.
Mỹ: Khôi phục các hạn chế của chính quyền liên bang đối với 's.úng ma' Ngày 8/8, với 5 phiếu thuận và 4 phiếu chống, Tòa án Tối cao Mỹ đã khôi phục quy định của chính phủ liên bang về kiểm soát "súng ma" (loại s.úng tự chế, không đăng ký, khiến cơ quan chức năng gặp khó khăn trong vấn đề quản lý), vốn đang xuất hiện ngày một nhiều, đặc biệt là tại hiện trường...
